Het verhaal van Nienke Verheij, verpleegkundige hic en gesloten opname
“In dit werk moet je kunnen vertrouwen op je collega’s”
Ze wist altijd al dat ze als verpleegkundige wilde werken. Maar Nienke Verheij, inmiddels verpleegkundige op de gesloten opnameafdeling bij GGZ Delfland, was lang in de veronderstelling dat dat alleen in een ziekenhuis of in de thuiszorg mogelijk was. Totdat ze ontdekte dat ook de psychiatrie een optie is. “Dit werk geeft veel voldoening. Er is vaak een mega-contrast tussen de eerste en de laatste dag van opname.”
GGZ Delfland heeft meerdere gesloten-opnameklinieken. Sommige daarvan zijn HIC-afdelingen: High Intensive Care. Daar wordt 24-uurszorg geboden aan cliënten die in een ernstige psychiatrische crisis verkeren. Nienke werkt op zo’n HIC-afdeling. “Ik kan me voorstellen dat mensen denken dat het heftig werk is wat ik doe. Maar het is eigenlijk heel divers. 95 procent van de tijd is het gewoon leuk; vijf procent ervan is het heftig. Daar word je uiteraard goed voor opgeleid.”
Aan één blik genoeg
Die opleiding is onder andere gericht op fysieke interventies, die soms nodig zijn. Nienke: “We hebben regelmatig FIT-trainingen – fysieke-interventietrainingen: vier à vijf dagen wanneer je start met dit werk en één keer per halfjaar hebben we bijscholing, of onderhoud van onze kennis en vaardigheden.” Nadat Nienke via een leer-/werktraject bij GGZ Delfland op allerlei verschillende afdelingen had gewerkt, koos ze uiteindelijk voor de HIC. Ze noemt het ‘psychiatrie volgens het boekje’. “Daarmee bedoel ik: er is een crisisopname, waarna er gelijk gehandeld moet worden. In het begin gaat je hartslag omhoog en zit je vol adrenaline in zo’n situatie. Nu ben ik het wel gewend. Als team weten we ook wat we aan elkaar hebben. Als er een escalatie is, heeft iedereen aan één blik genoeg om te weten wat zijn taak is.”
Structuur aanbrengen in de dag
Nienke werkt nu twee jaar op de afdeling, samen met zo’n twintig collega’s: verpleegkundigen, psychologen, artsen en coassistenten. Ze vindt het leuk om in een multidisciplinair team samen te werken. “Als verpleegkundige ben je de oren en ogen van de psychiater. Hij heeft maar één moment op de dag dat hij de patiënt ziet, voor een behandeling of een interventie, ik veel meer. Ik zie toe op de medicatie-inname, zorg dat de patiënten eten en drinken, maak wandelingetjes met ze. Eigenlijk breng ik vooral structuur aan in de dag. Het is daarbij de kunst om het gezonde gedeelte van een patiënt aan te spreken: om hem of haar te stimuleren tot zelfzorg, zoals eten en drinken, tandenpoetsen, het bed verschonen. En door over iets te praten waar hij of zij zich wel goed bij voelt, zoals iemands hobby.”
Het mooie aan dit werk is dat er vaak een megacontrast is tussen de eerste en de laatste dag van opname: in het gunstigste geval loopt iemand de deur uit en kan hij de maatschappij weer in.
Nienke Verheij
Levelen met de patiënt
Als verpleegkundige ben je nauw betrokken bij de patiënt, vertelt Nienke. “Je bent soms zelfs de sleutel tot samenwerking. Mensen die naar de HIC worden gebracht, hebben vaak te kampen met psychoses, suïcidaliteit, drugsgebruik of bipolaire stoornissen. Soms wordt iemand in verwarde toestand en met veel agressie op een brancard binnengebracht. De regel is: als we fysiek iets moeten doen, zoals iemand fixeren op een brancard, blijft één iemand in communicatie met de patiënt. Als ik dat ben, is het mijn taak om in de eerste vijf minuten te proberen te levelen met de patiënt – letterlijk, ik ga op ooghoogte zitten. Daarmee kan ik het verschil maken. Want de bedoeling van dat contact maken is dat de patiënt gaat meewerken aan de behandeling. Vaak haal je de scherpe randjes er al af door erkenning te geven. Ik zeg dan: ‘ik snap dat je boos bent, dat mag ook, ik ga je helpen om de situatie voor ons beiden zo min mogelijk erg te maken’. En soms helpt het om te benoemen dat de situatie voor mij ook intimiderend is.”
Alle neuzen dezelfde kant op
Niet alleen het handelen in crisissituaties, maar juist ook de kleine gebaren geven Nienke voldoening in haar werk. “Ik ga tevreden naar huis als ik weet dat ik patiënten een leuke dag heb gegeven. Even wat aandacht, een kopje thee op de kamer. Zo simpel kan het zijn.” Ook de diversiteit aan collega’s bevalt Nienke. “Er werken hier introverte mensen, extraverte mensen, mensen die goed kunnen luisteren of die juist goed zijn in dingen regelen. Soms kijken we anders tegen zaken aan, maar onderaan de streep staan alle neuzen dezelfde kant op. Je móet in dit werk ook kunnen vertrouwen op je collega’s.”
Weinig hiërarchie
Van hiërarchie, zoals je in andere typen zorgorganisaties nog wel eens tegenkomt, is volgens Nienke bij GGZ Delfland nauwelijks sprake. “Alleen functioneel. Maar artsen en psychologen lunchen gewoon mee met ons als verpleegkundigen. Coassistenten – elke zes weken komt er een nieuwe op onze afdeling – moeten daar altijd aan wennen. De onderlinge sfeer is hier heel anders dan in een ziekenhuis.” Kortom, Nienke heeft het voorlopig nog goed naar haar zin op de HIC-afdeling. “Het mooie aan dit werk is dat er vaak een megacontrast is tussen de eerste en de laatste dag van opname: in het gunstigste geval loopt iemand de deur uit en kan hij de maatschappij weer in. En lukt dat nog niet, dan zorgen we dat hij de juiste vervolgzorg krijgt.”
